فلز مس
مس یکی از ارزشمند ترین و مفید ترین عناصر موجود در طبیعت است که از حدود ۱۰ هزار سال پیش توسط انسان کشف شده و مورد استفاده قرار گرفته است.
فلز مس به شکل های مختلف تولید میشود و در صنایع بسیاری کاربرد دارد و با توجه به قابلیت بازیافت آن، یکی از منابع تقریبا بی پایان موجود در طبیعت است. مس حتی به عنوان یکی از عناصر ضروری مورد نیاز بدن انسان نقش اساسی در تعیین سطح کیفیت زندگی و سلامتی ما بازی می‌کند.
یکی از انواع محصولات ساخته شده از مس، ورق یا صفحه مسی است که در ابعاد مختلف تولید میشود و کاربرد های فراوانی دارد. تولید کننده اصلی صفحه مسی، شرکت مس باهنر کرمان است که محصولی با عنوان صفحه مس باهنر را تولید و به بازار عرضه می کند.
درباره شرکت مس باهنر کرمان و تولید صفحه مس باهنر
یکی از بزرگترین ترین تولید کننده های صفحه مس در جهان شرکت مس باهنر کرمان است. شرکت باهنر کرمان در نزدیکی بزرگترین معادن مس خاورمیانه و در دوازده کیلومتری شهر کرمان قرار گرفته است.
این شرکت که در نیمه دوم سال ۱۳۷۰ راه اندازی شده، بزرگترین مجتمع صنعتی ارتباط دهنده معادن مس و روی کشور با صنایع تولیدی به‌شمار می‌رود و از پنج بخش کارخانه ذوب و ریخته‌گری، کارخانه نورد، کارخانه اکستروژن و کشش، کارخانه تولید لوله مسی، کارخانه سکه‌زنی تشکیل شده است.
این شرکت گسترده ترین محصولات مسی و آلیاژهای آن را از جمله صفحه مس باهنر و سایر آلیاژ های مس به صورت ورق (شامل کویل مس، تسمه و فویل)، لوله (به صورت شاخه، کویل و پنکیک) و مقاطع (شامل مقاطع سه گوش، مقاطع چهارگوش، مقاطع شش گوش و میلگرد توپر و توخالی) تولید می‌کند.
شرکت صنایع مس شهید باهنر به عنوان بزرگترین تولید کننده آلیاژ های مس با تبادل تجارب و همکاری با سایر شرکت‌ها در ایران و سراسر دنیا، محصولات خود را مطابق با بالاترین استانداردهای جهان تولید می‌کند.
شرکت مس با هنر با توجه به نیاز سایر صنایع اقدام به تولید صفحه مس باهنر در قالب چهار آلیاژ مختلف مس به صورت زیر کرده است:
صفحه مس باهنر با آلیاژ TPC: از ویژگی های این آلیاژ می‌توان به هدایت الکتریکی و حرارتی بسیار خوب اشاره کرد. کاربرد اصلی این محصول در صنایع الکتریکی و برق است.
صفحه مس باهنر با آلیاژ DLP و DHP: این گروه از آلیاژها، نسبت به فرآیند هیدروژن تردی مقاوم هستند و برای عملیات جوشکاری از قابلیت بالایی برخوردارند. کاربرد اصلی این گروه از محصولات بیشتر در صنایع برودتی حرارتی و لوازم خانگی است.
صفحه مس باهنر با آلیاژ CnSn: این آلیاژ با محتوای قلع به صورت متغیر از ۱۲ درصد تا ۱۸ درصد از نظر وزنی، خواص مکانیکی خود در دماهای بالا حفظ می‌کند و کاربرد ویژه آن در ساخت پره های رادیاتور خودرو است.
صفحه مس یاهنر
مهم ترین کاربرد صفحه مس
از صفحه مس باهنر و بطور کلی فلز مس در صنایعی مانند مکانیکی، متالورژی، فلزکاری، شیمیایی و صنایع ساختمانی استفاده میشود. اما مهم ترین کاربرد صفحه مس را می‌توان در ساخت و اجرای چاه ارت دانست.
صفحه مس باهنر از جمله اصلی ترین اجزای سیستم اتصال به زمین است. صفحه مس در انتهای چاه اتصال به زمین قرار میگیرد و به همراه سیم مسی نقش حائز اهمیتی در آزاد شدن الکترودهای جریان برق ایجاد شده در دستگاه و تجهیزات برقی دارد و با آزاد کردن و انتقال این الکترودهای فعال به زمین باعث کم شدن شدت جریان برق می گردد.
زمانی که این جریان به صفحه مس میرسد به نسبت سطح تماس، میزان الکترود های آزاد شده افزایش یافته و با سرعت بیشتری با تبدیل شدن به انرژی گرمایی در زمین تخلیه می شود.
فرض کنید در منزل شما دستگاه هایی الکترونیکی مانند یخچال و یا لباسشویی دچار نشتی جریان شود و شما بصورت اتفاقی با آن تماس پیدا کنید و دچار برق گرفتگی شوید. در این حالت جریان برق از نقطه تماس بدن شما با دستگاه وارد بدن شما خواهد شد و از آنجایی که احتمالا از طریق پاهای خود به زمین متصل هستید از بدن شما به زمین تخلیه می شود و برق گرفتگی برای شما رخ خواهد داد. در اینگونه موارد ایمنی و سلامتی افراد دچار اختلال شده و در خطر است. برای جلوگیری از بروز این قبیل اتفاقات باید حتما از سیستم اتصال به زمین دارای صفحه مسی استفاده شود.
انواع صفحه مسی باهنر
صفحه مس در اندازه و ضخامت های متفاوت تولید میشود و کاربرد های مختلفی دارد.
صفحه مس باهنر ۳۰*۳۰ سه میلی‌متری در واقع یک صفحه ی مربعی است که در سیستم اتصال به زمین به کار می‌رود.
صفحه مس باهنر به یک سیم مسی جوش داده میشود و سپس در داخل چاه ارت قرار میگیرد. بنابراین بار اضافه تولید شده از طریق وسایل الکتریکی به سیم مسی و سپس از سیم به صفحه مسی و از آن به زمین منتقل شده و ولتاژ اضافی در زمین تخلیه میشود.
صفحه مسی باهنر ۳*۳۰*۳۰ با خلوص ۹/۹۹ درصدی ساخته شده و به همین دلیل از رسانایی بالایی برخوردار است و میتواند جریان برق را به خوبی منتقل کند.
صفحه مسی باهنر در سایر ابعاد مانند ۵*۳۰*۳۰ و ۳*۴۰*۴۰ و ۵*۴۰*۴۰ و ۳*۵۰*۵۰ و ۵*۵۰*۵۰ و ۳*۶۰*۶۰ و ۵*۶۰*۶۰ و و همینطور ۳*۷۰*۷۰ و ۵*۷۰*۷۰ تولید می شود. که هر کدام با توجه میزان مس مصرفی در آنها از قیمت های متفاوتی دارند.
مشکل اساسی در استفاده از صفحه مسی باهنر
یکی از اصلی ترین مشکلات در اجرای سیستم چاه ارت، هزینه بالا در تهیه و استفاده از صفحه مسی است، که این امر معمولا موجب آن میشود که بسیاری از مهندسین و مجریان سیستم چاه ارت به اشتباه برای کاهش و صرفه‌جویی در هزینه ها، از صفحه مسی غیر از صفحه مسی باهنر، در ابعاد و ضخامت کمتر استفاده کرده و استانداردهای لازم و ضروری در اجرای سیستم ارتینگ را زیر پا بگذارند.
باید توجه کرد که اگر قیمت صفحات مسی موجود در بازار از صفحه مس باهنر کمتر است، تنها به دلیل کمتر بودن وزن و ضخامت و کوچکتر بودن ابعاد این صفحات است و از نظر کیفیت هیچ تولیدکننده دیگری توان رقابت با محصولات شرکت مس باهنر را ندارد.
